Oznakowanie poziome w magazynie od A do Z: Kolory, linie i symbole, które musi znać każdy operator.

Oznakowanie poziome w magazynie stanowi fundament bezpiecznej i efektywnej pracy każdego obiektu logistycznego. Właściwie zaprojektowany system linii, kolorów i symboli na posadzce magazynowej nie tylko spełnia wymogi prawne, ale przede wszystkim chroni życie i zdrowie pracowników oraz optymalizuje przepływ towarów i osób.

Podstawy prawne oznakowania poziomego w magazynie

Zgodnie z Dyrektywą Rady 92/58/EWG z dnia 24 czerwca 1992 roku, wszystkie miejsca pracy w Unii Europejskiej, w tym magazyny, muszą być wyposażone w odpowiednie oznakowania bezpieczeństwa¹. W Polsce obowiązek stosowania oznaczeń poziomych w obiektach przemysłowych reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów BHP, które zaleca stosowanie kolorów żółtego oraz białego do wyznaczania linii².

Pracodawca ponosi pełną odpowiedzialność za zapewnienie bezpiecznego i klarownego oznakowania spełniającego wszystkie wymagania prawne². Niewywiązanie się z tego obowiązku może skutkować mandatami od Państwowej Inspekcji Pracy oraz zwiększonym ryzykiem wypadków na terenie zakładu².

Standardy kolorystyczne w oznakowaniu magazynowym

Kolory podstawowe i ich znaczenie

Europejskie regulacje ustanawiają jasne standardy kolorystyczne dla oznaczeń bezpieczeństwa w miejscach pracy¹. Dyrektywa unijna określa następującą kolorystykę znaków stosowanych w przestrzeni magazynowej³:

• Kolor czerwony – oznacza znaki zakazu, alarmy o niebezpieczeństwach oraz urządzenia przeciwpożarowe⁴
• Kolor żółty lub bursztynowy – używany do znaków ostrzegawczych i miejsc wymagających szczególnej ostrożności⁴
• Kolor niebieski – oznacza znaki nakazu, miejsca wymagające określonych działań oraz środki ochrony indywidualnej⁴
• Kolor zielony – wskazuje wyjścia ewakuacyjne, znaki pierwszej pomocy oraz miejsca bezpieczne⁴

Kolory w systemie 5S

Metodologia 5S oferuje szczegółowe wytyczne kolorystyczne szeroko stosowane w magazynach na całym świecie⁵:

• Żółty – standardowy kolor dla normalnych przejść oraz pasów ruchu w obiekcie⁵
• Biały – określa miejsca ustawienia różnego rodzaju wyposażenia, wózków czy pojemników na odpady⁶
• Niebieski/Zielony/Czarny – oznacza materiały lub komponenty używane w procesie produkcyjnym⁵
• Pomarańczowy – wskazuje miejsca przeznaczone dla przedmiotów oczekujących na kontrolę⁶
• Czerwony – oznacza produkty z defektami wymagające naprawy lub przeznaczone na złom⁶

Drogi transportowe w magazynie – podstawy projektowania

Zasady projektowania tras komunikacyjnych

Drogi transportowe w magazynie muszą być odpowiednio zaprojektowane dla osób i pojazdów z nich korzystających⁷. Tam gdzie pojazdy i piesi używają tych samych tras komunikacyjnych, konieczne jest zastosowanie dodatkowych środków bezpieczeństwa.

Najskuteczniejszym sposobem ochrony pieszych jest eliminacja zagrożeń związanych z ruchem poprzez odpowiednie zaprojektowanie układu miejsca pracy⁸. Można to osiągnąć poprzez zakaz używania pojazdów w przestrzeniach przeznaczonych dla pieszych lub zapewnienie oddzielnych tras komunikacyjnych.

Wymogi techniczne dla dróg transportowych

Oznakowanie linii na posadzce powinno spełniać określone standardy techniczne⁹. Zgodnie z zaleceniami OSHA, pasy powinny mieć szerokość od dwóch do sześciu cali, przy czym standardem dla magazynów są cztery cale.

Materiały używane do oznakowania muszą być dostosowane do warunków panujących w magazynie¹⁰. Do wyboru mamy:

• Farby przemysłowe – trwałe i odpowiednie dla dużych powierzchni, ale wymagające czasu schnięcia¹⁰
• Taśmy samoprzylepne o wysokiej odporności – idealne do szybkiego zastosowania i łatwej adaptacji¹⁰
• Żywice epoksydowe lub poliuretanowe – niezwykle wytrzymałe, odpowiednie dla intensywnie użytkowanych środowisk¹⁰

Znaki BHP w magazynie – system oznakowania bezpieczeństwa

Klasyfikacja znaków bezpieczeństwa

W magazynach stosuje się pięć podstawowych typów znaków bezpieczeństwa³:

Znaki zakazu – okrągłe tablice z czarnym piktogramem na białym tle, zawierające czerwony ukośny pas przecinający piktogram³. Te znaki informują o zakazanych działaniach lub zachowaniach.

Znaki ostrzegawcze – trójkątne znaki z czarnym piktogramem na żółtym tle³. Ostrzegają przed potencjalnymi niebezpieczeństwami w danym obszarze.

Znaki nakazu – okrągłe znaki z białym piktogramem na niebieskim tle³. Informują o obowiązkowych działaniach lub używaniu określonych środków ochrony.

Znaki ewakuacyjne i pierwszej pomocy – prostokątne lub kwadratowe tablice z białym piktogramem na zielonym tle³. Wskazują drogi ewakuacji oraz lokalizację punktów pierwszej pomocy.

Znaki przeciwpożarowe – prostokątne lub kwadratowe znaki z białym piktogramem na czerwonym tle³. Oznaczają lokalizację sprzętu przeciwpożarowego.

Dodatkowe oznakowania specjalistyczne

Pojemniki służące do składowania substancji niebezpiecznych oraz rury rozprowadzające takie substancje wymagają oznakowania żółto-czarnymi lub czerwono-białymi pasami³. Posadzka w magazynie powinna być oznakowana specjalnymi powłokami malarskimi na bazie żywicy lub antypoślizgowymi taśmami samoprzylepnymi w celu wygrodzenia obszarów roboczych³.

Praktyczne zastosowanie oznakowania poziomego

Separacja ruchu pieszego i pojazdowego

Podstawą bezpieczeństwa w magazynie jest skuteczne oddzielenie ruchu pieszych od pojazdów¹¹. Wyznaczone ścieżki dla pieszych powinny być:

• Oddzielone od tras pojazdowych za pomocą barier lub słupków
• Pomalowane w kontrastowych kolorach takich jak żółty lub zielony
• Wyposażone w widoczne oznakowania, szczególnie na skrzyżowaniach lub w strefach wysokiego ryzyka

Tam gdzie ścieżki dla pieszych przecinają się z trasami dla sprzętu, należy zainstalować światła ostrzegawcze lub znaki przejścia dla pieszych.

Kontrola prędkości i zarządzanie ruchem

Ustanowienie i egzekwowanie ograniczeń prędkości dla wózków widłowych i innych pojazdów ma fundamentalne znaczenie dla zapobiegania wypadkom. Należy wziąć pod uwagę następujące czynniki:

• Rodzaj i natężenie ruchu w danej strefie
• Widoczność i warunki oświetleniowe
• Bliskość obszarów roboczych z dużą aktywnością pieszych

Oznakowanie stref roboczych

System oznakowania powinien jasno definiować różne strefy magazynowe:

• Żółte linie – wyznaczają główne przejścia i pasy ruchu
• Białe linie – oznaczają miejsca ustawienia wyposażenia wewnętrznego i magazynowania
• Czerwone linie – wskazują strefy niebezpieczne
• Pasy czerwono-białe – oznaczają obszary, które muszą pozostać wolne ze względów bezpieczeństwa
• Pasy żółto-czarne – uniwersalnie rozpoznawane jako kolory niebezpieczeństwa, używane do oznaczania stref zagrożenia

Technologie i materiały do oznakowania

Wybór odpowiednich materiałów

Środowiska magazynowe są wymagające dla oznaczeń posadzkowych ze względu na intensywny ruch pieszych, użytkowanie wózków widłowych i narażenie na chemikalia. Należy wybierać trwałe materiały, które wytrzymają te warunki, takie jak:

• Taśmy przemysłowe wysokiej odporności
• Farby epoksydowe
• Żywice poliuretanowe

Regularna konserwacja jest również niezbędna, aby utrzymać oznakowania widoczne i funkcjonalne.

Nowoczesne rozwiązania technologiczne

Innowacyjną formą oznakowania magazynowego są znaki wyświetlane na posadzce bezpośrednio z projektorów montowanych na suficie. Główną zaletą tego typu oznakowania jest możliwość wyświetlania lub zmiany dynamicznej zawartości w razie potrzeby bez konieczności fizycznego usuwania poprzednich znaków.

„Europejskie i polskie przepisy wymagają stosowania oznaczeń bezpieczeństwa wszędzie tam, gdzie jest to potrzebne do ostrzegania ludzi przed zagrożeniami lub kierowania ich do bezpieczeństwa. Te ramy prawne obejmują wszystko, od pasów posadzkowych dla pasów ruchu pojazdów po kodowanie kolorami rur i pojemników.”

Wdrażanie systemu oznakowania – kluczowe kroki

Planowanie i projektowanie

Skuteczne oznakowanie posadzkowe wymaga przemyślanego planowania¹⁰. Należy sporządzić mapę układu magazynu, uwzględniając¹⁰:

• Przepływ ludzi i maszyn
• Strefy ryzyka
• Obszary magazynowe
• Przestrzenie wymagające ograniczonego lub regulowanego dostępu

Przygotowanie powierzchni i aplikacja

Trwałe oznakowania zależą od właściwego przygotowania powierzchni¹⁰. Należy dokładnie oczyścić i odtłuścić obszary przeznaczone do oznakowania oraz naprawić wszelkie pęknięcia lub nierówności przed aplikacją¹⁰.

Podczas aplikacji oznaczeń należy postępować zgodnie z ustalonym planem, używając szablonów zapewniających precyzję, szczególnie w przypadku piktogramów¹⁰. W przypadku stosowania farby należy ją nakładać w optymalnych warunkach temperatury i wilgotności, aby zapewnić właściwą przyczepność¹⁰.

Kontrola jakości i monitorowanie

Po zakończeniu należy sprawdzić, czy oznakowania są zgodne z początkowym planem i spełniają normy¹⁰. Ważne jest zapewnienie ich widoczności w różnych warunkach oświetleniowych¹⁰. System oznakowania powinien być regularnie monitorowany i przeglądany, w tym po incydentach, aby zapewnić jego skuteczność⁸.

Korzyści z właściwego oznakowania

Wdrożenie skutecznego systemu oznakowania posadzkowego przynosi liczne korzyści:

• Zwiększone bezpieczeństwo – wyraźne wizualne wskazówki pomagają zapobiegać wypadkom
• Lepsza wydajność – usprawniony przepływ ruchu redukuje czas przestojów
• Zgodność z przepisami – spełnienie wymogów OSHA i innych agencji regulacyjnych
• Poprawa organizacji – jasno zdefiniowane obszary robocze zwiększają produktywność

System oznakowania poziomego w magazynie to inwestycja w bezpieczeństwo pracowników i efektywność operacyjną. Właściwie zaprojintowane i wdrożone oznakowania tworzą środowisko pracy, w którym każdy operator może bezpiecznie i skutecznie wykonywać swoje obowiązki. Regularne przeglądy i aktualizacje systemu oznakowania są niezbędne dla utrzymania jego skuteczności w dynamicznie zmieniającym się środowisku magazynowym⁸.

[¹]: https://converting-tasm.pl/en/industry-solutions/safety-marking-solutions/

[²]: https://www.techinstal.com.pl/bezpieczne-malowanie-oznaczen-poziomych-w-przemysle/

[³]: https://www.bekuplast.pl/blog/prawidlowe-oznakowanie-magazynu/

[⁴]: https://www.mecalux.pl/blog/oznakowanie-posadzki-magazynie

[⁵]: https://www.creativesafetysupply.com/qa/floor-marking/floor-marking-color-standards?srsltid=AfmBOoqde98_xQqCz4Bne5UHxoZmwYQOe6ivrPOEJYzzMoVuOwjQgOVz

[⁶]: https://www.creativesafetysupply.com/qa/floor-marking/what-does-markings-on-a-shop-floor-indicate

[⁷]: https://www.hse.gov.uk/logistics/warehousing.htm

[⁸]: https://www.safeworkaustralia.gov.au/system/files/documents/1703/traffic-management-guide-warehousing.pdf

[⁹]: https://www.serviaplogistics.com/en/warehouse-floor-markings-4-key-considerations/

[¹⁰]: https://www.sesa-systems.com/en/blog/2024/11/26/how-to-implement-floor-marking-in-an-industrial-environment/

[¹¹]: https://ohse.ca/pedestrian-safety/

Aleksandra Budzyńska

Mam na imię Aleksandra Budzyńska, mam 36 lat i od ponad 10 lat związana jestem z branżą wózków widłowych. Moje doświadczenie zawodowe obejmuje pracę jako trenerka szkoleń dla operatorów wózków widłowych, specjalistka ds. bezpieczeństwa pracy oraz konsultantka techniczna w zakresie wyboru i serwisu tych urządzeń. Na przestrzeni lat miałam okazję współpracować z wieloma firmami logistycznymi, produkcyjnymi i magazynowymi, co pozwoliło mi zgłębić zarówno aspekty techniczne, jak i organizacyjne pracy z wózkami widłowymi.

Na moim blogu dzielę się wiedzą z kilku kluczowych obszarów: od uprawnień i kursów dla operatorów, przez wybór odpowiedniego wózka, aż po nowoczesne technologie i przepisy BHP. Piszę również o serwisie i konserwacji sprzętu, bo wiem, jak ważne jest utrzymanie maszyn w doskonałym stanie.